Banggai KepulauanKABAR DAERAH

Tabatekene Silingan Banggai Eleiyo Poyekene Pobaba

702
×

Tabatekene Silingan Banggai Eleiyo Poyekene Pobaba

Sebarkan artikel ini

“Kalu aki nda piyekene mosobit toliyo tukon pirae silingan banggai, ma`a na lubat ko pau tukon tumbu modoa nyuang nda silingan nea baikon lapus/lemban mo silingane. “Eleiyo piyekene pobaba, nggita iyase silingan banggai nea nda mola pirae sidutu dagaiyo polong doi nda labuk modoa nyuang”

KABAR LUWUK, BANGKEP – BLITA LUK, BANGKEP – Indonesia kasaa tuno kona silingan lipu tukon njekoijan padoiyan lipu. Kasaa nea doi meeng kolonu teyalikene banggalan, doi lonu bailong teyali pelaleta mo babalat kalu pinikikon bula nda toliyo, makali kegunaano tukon dagaiyo kona lobiyanan.

Kalu UNESCO mo ano doi lalom Atlas of the World`s Language in Danger of Disppearing, doi Indonesia laat lebian,nomkosakatosanggapkorono (640) silingan lipu (2001:40) nando mo laat lobian kidik sakatlimakorono sanggap (154) silingan mo titoli, deamo sakattolukoronosiyo (139) silingan mo kasimo lapus tukon songulolima (15) silingan mo kiyono.

Silingan-silingan nea mo kasimo lapus laat doi Kalimantan meeng Silingan (1Bahasa), Maluku luakoronolua silingan (22 Bahasa), Papua Barat Toukon Kepulauan Halmahera nomkoronopitu silingan (67Bahasa)Sulawesi,tolukorononom silingan (36Bahasa), Sumatera lua silingan (2 Bahasa),tukon Timor-Flores tukon Bima-Sumbawa,songulomeeng silingan (11Bahasa). Silingan mo lapuso laat doi Maluku songulomeeng silingan (11Bahasa), Papua Barattukon Kepulauan Halmahera, Sulawesi, tukon Sumatera (susungo meeng meeng silingan).

Doi Sulawesi tolukorononom silingan mo kasimo na lapus meeng doiyamo silingan banggai. Doiyamo mosabit nakinindok tukon dinagai konaanoan na aki na lapus pokana songulolima (15) silingan lipu bailong mo talapusono. Silingan mo talapusono nea ko sababpo badang bai komotumbe lapus doi mo molasilingane, bai tukon kiyo ko molonggolan pokana ko tulisan/kamus mo mola teali mokitaan doi lalom ano ko silingan banggai tukon padoiyan silingan banggai.

Ndapikikene kinendeke silingan lipu banggai mo kasimo nalapus nea  nyuan kinabai doi Dinas Pendidikan tukon Kebudayaan Kabupaten Banggai Kepulauan eleiyo piyekene pobaba mo kinapalus deamo Pomenggon Basilingan Banggai Koalatino Mai nda Basilingan Banggai. Pobaba nea tutulan Tanas Pendidikan tukon Kebudayaan Aryono Orab, S.Pd., S.Sos., MM alatino pokanggi kai pokanggilima po meenggon sidutu/bersama-sama bersatu padu  Yaku ano daku tondoon mo yaku pikikene mo kabaiyo molosii ko noanggu deamo silingan banggai nea, ano ko oloyo meeng doi lipu sembeleng.

Bangkep yaku uwange tulanggudo tukon silingan banggai. Tolanggudo nea timbiliyo silingan lipu yana batile nyai mo tadul babuku uwange yaku napade ano ko mian mo toyo kalu nggita nea pau lipu. Kalu nda ola-ola tua ano doi lipu sembeleng poila matakut tukon ma maa basilingan konda silingan pau lipu, yaku pikikene pikilan nea tabali sabab mo aki na monondok. Soba nda kitayo doi lipu bailong doi lapotan tukon doi dambatan poila sanaang basilingan poila na silingan” tutulan Aryono Orab.Kalu Tanas pendidikan tukon kebudayaan Bangkep nea bantile, Batekene silingan banggai nea aki tongo polong doi piyokan pobaba bai polong doi bakaibayan tullisan silingan banggai, mo kinubai doi balai silingan doi manado, mo badang mian mo pandaoi kubayo tullisan/kamuso. Aryono Orab bantile kalu bakabaiyan tullisan/kokamuso sio kai nda latee, atulan  silingan, butungo tukon pandoiyan pau lipu.

“Dabudo nea moa no tonggo tutulan silingan banggai, nah, nea mo palalu  kinubai kokamuso batobo ikami kabiyo doi Balai bahasa sulano nakubayo. Bakubaiyan kamuso sio na ano kai nda latee, atulan silingan, butungo tukon pandoiyan pau lipu. Lapa ona kokamuso mo teyali mokitaan ko mian tukon ko gulu molamo ajare labuk sikolah oloyo meeng”. Silingan Ariyono Piyekene pobaba batil ariyono orab sio kai ano ko pamaletah mo iyase kabaiyo meeng ko atulan mo teyali makanggiyan sulano na mo longol ndoi nggita sasaibino.

Tumbe nda lenggetene piyokan pobaba nea doi konda seekan mo nyondunggon batilan Tanas pendidikan tukon Kebudyaan bangkep deamo doi bonua, doi seekan doi balibangan kobinduno molong doi konda lipu ne

Molong doi konda lipu nea nggita pobiasaene silingan banggai. Oloyo nea lapamo kinubai konyanyiyano pobaba doi lalom ano ko teteba noa sulano na akin da toliminggene, ko silingan pau lipu tukon togong peling konda lenggetan na teyaloni tananda doi nggita sasaibino. (Versi terjemahan bebas pau Seasea by asno baalut) Arman.Londomi/ KL

Tinggalkan Balasan

Alamat email Anda tidak akan dipublikasikan. Ruas yang wajib ditandai *